DE TEEK IN SPANJE
De Teek in Spanje, dit kleine zwarte diertjes niet groter dan een speldenkop komen vooral voor in vochtige bosrijke gebieden, parken en weilanden en kunnen ook in je tuin voorkomen. Ze zitten daar op lage begroeiing als struiken, varens, hoge grassen en dergelijke. De Teken , garrapatas , vallen onder de spinachtig en hebben acht poten, maar het verschil is dat er geen duidelijke scheiding tussen kopborststuk en achterlijf bestaat. Teken kunnen maar met weinig dieren worden verward, een uitzondering zijn de luis vliegen.
Een niet met bloed volgezogen teek is slechts een paar millimeter groot. Als een volwassen vrouwtje zich helemaal volgezogen heeft met bloed, kan ze meer dan een centimeter groot worden.
Het lichaam heeft van boven een ronde tot ovale vorm en is in normale toestand plat. In volgezogen toestand ziet een teek er bijna rolrond uit, wat mogelijk is dankzij de extreem rekbare huid. Hierdoor kan een teek meer dan tien keer het eigen lichaamsgewicht aan bloed opzuigen.
Teken voeden zich met bloed van warmbloedige dieren als fazanten, muizen, egels, herten, honden en mensen. Teken kunnen niet springen of vliegen. Ze wachten daarom in de begroeiing tot een gastheer voorbij komt.
Op dat moment laten ze zich vallen, hechten ze zich vast aan de huid en het zuigen kan beginnen. Wanneer een teek niet gestoord wordt kan één tekenmaaltijd tot zeven dagen duren. Bij het zuigen wordt het achterlijf van de teek steeds groter. De beet van een teek is in principe pijnloos maar begint na enkele uren wel te jeuken.
Teken gaan extreem zuinig met hun energie om en kunnen meer dan een jaar zonder voedsel, sommige soorten wel vijf jaar. Teken detecteren hun potentiële gastheer door de uitgestraalde lichaamswarmte, en wellicht ook door de geur.
Een teek kan enige dagen tot enkele weken op dezelfde gastheer blijven zitten. Ze kunnen via de extremiteiten van de gastheer omhoog klimmen en nestelen zich bij voorkeur in huidplooien, maar ook wel gewoon op een been, arm of poot. Een teek loopt meestal enige minuten rond op zoek naar een geschikte plaats, alvorens zich in de huid vast te bijten.
Ziektes
Tekenbeten kunnen bij de gastheer ziekten veroorzaken; bij de mens in ieder geval FSME, het alfa-galsyndroom en de meest voorkomende de Lymeziekte. Naar schatting krijgt een à twee procent van de mensen die een tekenbeet oplopen, deze laatste ziekte. De kans op besmetting is gering als de teek binnen 24 uur verwijderd wordt. Driekwart van de mensen die Lymeziekte oplopen, krijgen een kenmerkende rode ring of vlek bij de plek van de tekenbeet, de zogenaamde erythema migrans. Zodra deze erythema migrans wordt waargenomen, moet de huisarts worden geraadpleegd. Omdat de rode verkleuring niet altijd optreedt, is het van groot belang om na elke tekenbeet alert te blijven op symptomen van Lymeziekte.
Om een tekenbeet te voorkomen kan de mens zijn kleding met een insectenwerend middel inspuiten, dat meestal bevat. Verdere preventie bij de mens bestaat uit het bedekt houden van alle lichaamsdelen; het is ook raadzaam om de broekspijpen in de sokken te stoppen. Ondanks deze maatregelen kan men toch een tekenbeet oplopen. Daarom dient na het verlaten van het bos of 's avonds het volledige lichaam gecontroleerd te worden op teken. Huisdieren kunnen beschermd worden tegen tekenbeten door toepassing van speciale bestrijdingsmiddelen.
Het is zaak een vastgezogen teek zo snel mogelijk te verwijderen. Daarbij moet voorkomen worden dat de teek wordt beschadigd. In geval van letsel leegt de teek zijn maaginhoud in het lichaam van de gastheer, waardoor het besmettingsgevaar vele malen groter wordt. Het verdient de voorkeur bij het verwijderen van een teek gebruik te maken van speciale hulpmiddelen. Deze dienen na gebruik meteen gedesinfecteerd te worden.
Reuzenteek
De hyalommateek of de reuzenteek (Hyalomma) komt hoofdzakelijk voor in zuid en oost Europa waaronder ook grote delen van Spanje. De hyalommateek wordt beschouwd als de belangrijkste vector van het virale hemorragische koorts – Krim-Congokoorts.
Het Krim-Congokoortsvirus wordt beschouwd als een opkomende ziekteverwekker in Europa en de verspreiding van bekende teekvectorsoorten overschrijdt op dit moment ver die van het virus.
Bestrijding
Een effectief bestrijdingsmiddel tegen teken is permethrin, dat een repellent (afwerend) effect heeft. Aangezien het niet selectief is en dus ook schade toe kan brengen aan niet-schadelijke insecten, is het als sproeimiddel niet meer toegestaan binnen de Europese Unie. Permethrin wordt wel ingezet als gastheer-gericht anti-tekenmiddel. Bij deze gastheer-gerichte middelen komen muizen in contact met de actieve substantie. Teken die zich voeden op deze muizen worden zo gedood. Gezien de lage dosering permethrin in dergelijke gastheer-gerichte producten bestaat er geen gevaar voor muizen. Permethrin is toxisch voor vissen en andere waterorganismen. Permethrin is ook niet geschikt voor gebruik bij katten.
Katten missen het leverenzym om pyrethroïden efficiënt te kunnen afbreken, waardoor vergiftigingen kunnen ontstaan. Diergeneesmiddelen met permethrin zijn geregistreerd voor gebruik bij de hond. Voor de bestrijding van teken bij katten bestaat een ander bestrijdingsmiddel op basis van fipronil.
Uit proeven in 2015 is gebleken dat nematoden, minuscule wormpjes, een teek binnen tien dagen kunnen doden. Dit lijkt een doorbraak in de bestrijding van teken mogelijk te maken