Reisimpressies van de stad  Llivia - De stad Llivia ligt in de Spaanse provincie  Girona in de landstreek Cerdanya. De stad ligt oostelijk van het mini staatje Andorra en is geheel omgeven door Frans grondgebied. Deze enclave is een overblijfsel van de Vrede van de Pyreneeën, die in 1659 tussen Spanje en Frankrijk werd getekend. 

Deze enclave is een overblijfsel van de Vrede van de Pyreneeën, die in 1659 tussen Spanje en Frankrijk werd getekend. Daarin werd afgesproken dat alle dorpen stroomopwaarts van Puigcerdá Frans grondgebied zouden worden. Llívia zou daarbij gehoord hebben, ware het niet dat het stadsrechten had en dus geen dorp was. De Spanjaarden namen de tekst zo letterlijk als mogelijk was, en daarom bleef Llívia en bijbehorend gebied gewoon Spaans.

De Vrede van de Pyreneeën kwam voort uit de Vrede van Westfalen, die in 1648 een einde maakte aan de Dertigjarige Oorlog (1618-48) en de Vrede van Münster, die hetzelfde deed met de Tachtigjarige oorlog (1568-1648). Door deze Vrede van de Pyreneeën verloor Spanje niet alleen eerder genoemde gebieden aan Frankrijk, maar ook onder meer het graafschap Boulogne, Henegouwen, delen van Frans Vlaanderen, Lotharingen, het noordelijke deel van Navarra en de Languedoc. Op dat moment werd de definitieve grens tussen beide landen door de Pyreneeën getrokken.

Eigenlijk had de Vall d' Aran, waar de rivieren ook noordwaarts stromen, bij dit verdrag betrokken moeten worden, ware het niet dat eerder, in het Verdrag van Corbeil van 1258 definitief bepaald was dat dit Spaans grondgebied was. Dit werd niet aangepast in de Vrede van de Pyreneeën. Dit dal is eeuwenlang een geografische enclave geweest, dat in een isolement leefde. Daarom wordt er een soort Catalaans gesproken dat zelfs de Catalanen zelf nog maar met moeite kunnen verstaan. Pas in 1925 werd het dal in verbinding gebracht met de rest van Spanje.

Een korte geschiedenis van Llivia

Uit opgravingen blijkt dat Llivia al rond 3000 v.Chr. bewoond was. Volgens de legende zou Hercules de stad gesticht hebben, wat de reden is dat hij op het wapenschild van de stad staat.

Oorspronkelijk heette de plaats Keres. Daarvan is de naam van de streek afgeleid: Ceratania, het huidige Cerdanya. De naam Llivia is wellicht afgeleid van Livia, de vrouw van de Romeinse keizer Augustus en de moeder van keizer Tiberius.

 In Romeinse tijd was het de hoofdstad van de Romeinse provincie Ceretania -tegenwoordig Cerdeña- en werd toen Lulia Lybica genoemd. In 715 werd het ingenomen door de Moren, die het vanwege de strategische ligging Medinet-el-bab (Stad van de Poort) noemden. In de 9de eeuw werd het ingenomen door Christenen, waarna het onder Catalaans bewind kwam

Plaza de la República, heden Plaza Mayor

In de 15de eeuw viel het gebied door een verdrag tussen de Franse en Aragonese koning en ondanks verzet van de bevolking enige tijd onder Frans bewind, totdat het in 1493 werd afgestaan aan Ferdinand van Aragón. In 1528 ontving het van Karel V -koning Karel I van Spanje- stadrechten, waar het aan te danken heeft dat het uiteindelijk niet bij de drieëndertig dorpen gerekend zou worden, die in 1659 onder Frans gezag kwamen. De grens van de enclave, die Llivia in omringend gebied als enclave op Frans grondgebied vormt, werd bepaald in het zg. 'Tratado de 12 de noviembre de 1660'.

Tijdens de Spaanse burgeroorlog was Llivia republikeins gezind. Om het gebied te veroveren moest het leger van Franco in februari 1939 om Franse toestemming vragen om het te bereiken en onder dictatoriaal gezag te stellen. Dit ging overigens zonder enig verzet. Tegenwoordig behoort Llivia tot de provincie Girona. Er worden drie talen gesproken: het officiële Castiliaanse Spaans, Catalaans, en door een minderheid Frans.

Een korte geschiedenis van de Vrede van de Pyreneeën

De Vrede van de Pyreneeën werd getekend op Fazanteneiland, een klein eilandje midden in de rivier de Bidasoa -in het Frans ´Bidassoa'. Die rivier stroomt tussen het Franse Hendaye en het Spaanse Irún -in Baskenland- de Golf van Biskaje in. Het verdrag werd bezegeld met het huwelijk tussen de Franse koning Lodewijk XIV en de enige dochter van de Spaanse koning Filips IV, Maria Theresia. Zij zou afstand doen van haar rechten en die van haar nakomelingen op de Spaanse troon door betaling van een bruidsschat van 500.000 gouden écu's. Tevens werd afgesproken dat het eilandje een bijzondere status zou krijgen, waardoor het nog altijd zes maanden van het jaar onder Frans gezag staat en de andere zes maanden onder Spaans bewind.

Gevolgen

Omdat Filips IV deze bruidsschat nooit zou kunnen opbrengen, waren de directe gevolgen van dit verdrag de zo genaamde Devolutieoorlog (1667-68), na de dood van Filips IV in 1665, en de Spaanse Successieoorlog (1702-1713), na het overlijden van diens zoon Karel II (1700). Fazanteneiland (Spaans: Isla de los Faisanes, Frans: Île des Faisans of Île de l'hôpital, Baskisch: Konpantzia) zou door dit verdrag het scenario zijn van eerste ontmoetingen van drie toekomstige Franse en twee Spaanse koningen met hun aanstaande bruiden.

Wat ook in het verdrag van 1660 werd bepaald was dat men 'ongehinderd' moest kunnen reizen over Frans grondgebied tussen Spanje en Llivia, wat de reden is dat de autosnelweg, die er later aangelegd werd, jarenlang een dodenweg was.

Het stadje Llivia is verbonden met de D68 dit is een neutrale weg, met Spanje. Deze gaat in Llivia over in de N154. Deze weg was tot 1995 alleen toegankelijk voor Spaanse voertuigen. De kruising met de Franse N20 was gevaarlijk, dan de Spanjaarden accepteerden niet dat deze weg een voorrangsweg zou worden in de jaren zeventig. Zij eisten een onbelemmerde doorgang tussen Spanje en Llivia. De stopborden werden regelmatig vernield in deze 'guerre des stops'. Uiteindelijk volgde in 1983 de aanleg van een viaduct. Hetzelfde speelde later ook met de kruising met de D30 maar hier werd in 2001 een rotonde aangelegd.

Bezienswaardigheden in Llivia

1   -  De parochiekerk 'Nostra Senyora dels Angels' is een laat-gothisch gebouw uit de 16de eeuw, maar met overgebleven Romaans-gothische elementen. 'Er zijn geschriften uit 835 gevonden, die al gewag maken van een voorganger van deze kerk. Er is o.a. een processiekruis te zien, dat nog door Karel V werd geschonken. Het oorspronkelijke altaar werd in 1936 door anarchisten vernietigd; het huidge komt uit een jezuïetenklooster in Logroño.

2   -  De 'Farmacia Esteve' (de Esteve apotheek), uit het begin van de 15de eeuw, is de overgebleven oudste apotheek van Europa. Tegenwoordig is het een museum, dat een verzameling dozen uit de Renaissance herbergt, met portretten van heiligen en andere personages. Er zijn ook 16de en 18de eeuwse potten te zien, en een kast in barokstijl gesneden door Josep Sunyer uit de periode waarin de familie Esteve zeven generaties lang de apotheek beheerde.

3   -  Het kasteel, uit de 9de een 11de eeuw, bezit nog oude Romeinse resten. In de 15de eeuw werd het volledig vernieuwd, waarbij het een vierkante structuur kreeg rond een centrale binnenplaats met een groot waterreservoir. Het wordt beschermd door een muur van 35 meter, met een diepe gracht en ronde torens met een panoramisch uitzicht over de enclave.

4   -  De 'Torre Bernat de So' is een middeleeuwse ronde toren gebouw uit de 14de eeuw. Het was eigendom van burggraaf Eroles en werd in 1458 gerenoveerd om de bevolking te beschermen tegen aanvallen van bandieten.

5   -  Rond de Plaza Mayor, in de straten Mercadal, Fontcitrana en Santa María straten staan nog huizen met structuren, die uit de 13de eeuw stammen. -

WAT GAAN WE ONDERNEMEN IN SPANJE?