De oorsprong van de Spaanse “El Gordo” kerstloterij. Totale prijzenpot kan oplopen tot 2,6 miljard euro in 2024.
De voorloper van “El Gordo”
De voorloper van deze nu immens populaire “El Gordo” loterij werd gesticht in het jaar 1812 in de zuid Spaanse gemeente Cádiz. De reden voor deze loterij was het inzamelen van geld om kogels te kopen en kanonnen te plaatsen in de strijd tegen de Franse troepen van Napoleon.
In dat jaar begonnen de Spanjaarden met een oorlogsoffensief tegen het Franse leger in een van de enige nog in Spaanse handen provincie, Cádiz. Het was hier waar de toenmalige Spaanse regering sinds 1810 hun intrek hadden genomen en waarvan men probeerde het land te heroveren op de Fransen.x
Geld inzamelen
In het jaar 1812 had de Generaal Gervaiso Gasca het slimme idee om een loterij op te zetten waarbij men geld kon inzamelen om de broodnodige kogels en kanonnen te kunnen kopen om de strijd tegen de Franse troepen voort te zetten. Ondanks dat in dat jaar de speciale kerstloterij uiteraard nog niet bestond wordt deze beslissing wel gezien als de voorloper van de tegenwoordige “El Gordo” kerstloterij.
Overigens was het systeem van de loterij niet nieuw want dat werd al eerder in 1809 gebruikt in Sevilla om de kosten van de onafhankelijkheidsoorlog te betalen maar dat gebeurde in de zomer en dus niet rond kersttijd.
Balletjes
De loterij werd door tegenstanders echter niet als moreel gezien maar aangezien men geld nodig had werden alle middelen geaccepteerd en dus ook de loterij. In augustus 1812 beval de regering om 25.000 genummerde houten balletjes te maken die gebruikt zouden worden om de winnaars bekend te maken. Deze moesten tussen 15 en 20 december van dat jaar klaar zijn zodat de voorloper van de kerstloterij plaats kon vinden.
De eerste loterij vond uiteindelijk plaats op 18 december 1812 waarbij de hoofdprijs van 8.000 Spaanse dollars (toen bekend als reales de la ocho) op het nummer 03604 viel, dat is omgerekend 7.028 euro. Een lot kostte toen 40 Spaanse dollars, omgerekend 0,06 eurocent.
Heel Spanje
Het vreemde is dat toen de loterij eenmaal op 18 december 1812 werd gehouden de oorlog in Cádiz al voorbij was en hadden de Spaanse troepen de Fransen verslagen. De oorlog tegen de Fransen duurde echter voort in andere delen van Spanje en het systeem van de loterij om geld op te halen van de burgers verspreidde zich door heel Spanje terwijl het Spaanse leger Spanje heroverde op de Fransen.
In het jaar 1814 toen de oorlog in Spanje bijna voorbij was verhuisde het hoofdkantoor van de loterij van Cádiz naar Madrid waar het sindsdien gehuisvest is.
Woordenlijst
- Sorteo Extraordinario de Navidad – Speciale Kerstloterij
- El Gordo – De vette of dikke (vanwege de grote jackpot)
- Colegio de San Ildefonso – De school waarvan de weeskinderen de nummers zingen
- Bombos – De grote en de kleine tombola’s
- Bolas – De houten balletjes met de nummers. Er zijn 2 soorten, die met 100.000 nummers en die met 1.807 prijzen.
- Primer premio (El Gordo) – De hoofdprijs ( 1x 4.000.000 euro)
- Segundo premio – Tweede prijs (1x 1.250.000 euro)
- Tercer premio – Derde prijs (1x 500.000 euro)
- Cuarto premio – Vierde prijs (2x 200.000 euro)
- Quinto premio – Vijfde prijs (8x 60.000 euro)
- La pedrea – Dit zijn de gezongen ‘1.000 euros’ prijzen (1.794x 1.000 euro) waarvan het lot bestaat uit 5 nummers.
- Reintegro – Dit is een extra prijzenpot voor alle loten (decimos) waarvan de eindnummers overeenkomen met het eindnummer van de hoofdprijs (El Gordo). Als dat het geval is krijg je de inleg terug wat in het geval van een tiende (decimo) 20 euro is. Er zijn 9.999 Reintegros.
- Decimo – Een tiende deel van een lot wordt het meeste gekocht in Spanje. Een lot kost 200 euro en een tiende is dus 20 euro per lot. Dit houdt echter ook in dat als jouw lotnummer het winnende nummer is je ook een tiende van de prijs krijgt. IN het geval van de hoofdprijs (El Gordo) is dat 400.000 euro, tweede prijs is dat 125.000 euro en de derde prijs is dat 50.000 euro.
- Billete – Bestaat uit tien decimos die hetzelfde nummer hebben en die tot dezelfde serie behoren. Er zijn 170 series en van elk nummer zijn er 170 billeten.
- Series – Er zijn 100.000 nummers (van 000000 tot 999999) die meedoen in 170 verschillende series.
- Agraciado con el Gordo – Dit zijn de eigenaren van de winnende loten van de hoofdprijs. Een lot of een tiende deel daarvan staat niet op naam en dus is de drager ervan de eigenaar. Houdt je eigen lot dus goed in de gaten.
- Aproximación al … – Er zijn ook speciale prijzen voor de loten die dichtbij een winnend lot liggen zoals bij de primer premio (2x) 20.000 euro, segundo premio (2x) 12.500 euro, tercer premio (2x) 9.600 euro.